Bronchopulmonale dysplasie (BPD)
Bronchopulmonale dysplasie (BPD) is een chronische longaandoening die gekenmerkt wordt door langdurige ademhalingsproblemen. Dit probleem komt vooral voor bij te vroeg geboren baby’s (<30 weken) die ondersteuning van de ademhaling nodig hebben gehad, zoals beademing of Continuous Positive Airway Pressure (CPAP).
Ontwikkeling van de longen
De ontwikkeling van de longen begint al vanaf week vier in de zwangerschap. Vanaf week 26 ontstaan de eerste grove longblaasjes. Vanaf week 32 ontstaan de uiteindelijke longblaasjes. Bij baby’s die vóór week 32 worden geboren, hebben de longen nog weinig goed werkende longblaasjes, waardoor ze minder goed zuurstof kunnen opnemen. Baby’s die vóór de 32e week worden geboren, maken bovendien te weinig van het stofje surfactant aan. Hierdoor blijven de longblaasjes niet goed open staan, maar klappen ze dichten en kunnen ze niet goed zuurstof opnemen. Het gebrek aan longblaasjes en surfactant leidt tot moeilijkheden bij de ademhaling.
Symptomen uitklapper, klik om te openen
We spreken van BPD als een te vroeg geboren baby de leeftijd van 36 weken heeft bereikt en dan nog extra zuurstof of ademhalingsondersteuning nodig heeft. Uw kind ademt vaak snel en moet zich daar meer voor inspannen dan kinderen zonder BPD.
Door deze inspanning heeft uw kind ook moeite met het zelfstandig drinken van de voeding.
Andere verschijnselen bij BPD zijn vocht vasthouden en matige groei.
De ernst van de BPD wordt ingedeeld in mild, matig/ernstig en ernstige BPD.
Oorzaken uitklapper, klik om te openen
Hoe BPD precies ontstaat is nog onduidelijk. Er wordt gedacht dat de beademing, CPAP of extra zuurstof een effect heeft op de nog niet volledig uitgerijpte longen. Er treedt dan beschadiging op van de longblaasjes en longvaten. Hierdoor ontstaat littekenvorming en verandert de structuur van de longblaasjes en longvaten. Doordat de structuur verandert, kan vocht van de bloedvaten naar de longblaasjes lekken. Hierdoor moet uw baby harder werken voor de ademhaling en heeft hij soms extra zuurstof nodig.
Onderzoek en diagnose uitklapper, klik om te openen
- Röntgenfoto van de longen
- Bloedonderzoek (bloedgas)
- Echografie van het hart
- Zuurstofreductie test
Behandeling uitklapper, klik om te openen
Door de huidige technieken kunnen we BPD steeds meer voorkomen en gelukkig ook beter behandelen. Om BPD te voorkomen zal gestreefd worden om alleen de hoeveelheid zuurstof te geven die uw baby nodig heeft en wordt volledige beademing zo veel mogelijk vermeden.
Ondersteuning van de ademhaling
Hiervoor zijn verschillende manieren:
- Low flow (flow snor) Hierbij wordt met een slangetje zuurstof en lucht de neus in geblazen.
- Optiflow Ook hierbij wordt met een slangetje zuurstof en lucht in de neus geblazen, maar in dit geval met een hogere stroomsnelheid.
- Continuous Positive Airway Pressure (CPAP) Hierbij zorgen we voor een constante positieve druk in de longen door via een neuskapje of neusbril (prong) lucht/zuurstof toe te dienen. De positieve druk helpt de longblaasjes openhouden.
- Non invasieve Positive Pressure Ventilation (NiPPV) werkt conform CPAP maar voegt daar nog extra beademingsteugen aan toe waardoor de ademhaling gestimuleerd wordt.
- Kunstmatige beademing In dit geval neemt de beademingsmachine (een deel van) de ademhaling van uw kind tijdelijk over via een buisje dat via de neus of mond in de luchtpijp wordt ingebracht (intuberen).
Tijdens al deze vormen van ademhalingsondersteuning wordt steeds de ondersteuning afgestemd op de behoeftes van uw kind. Dit kan per dag wisselen. Te veel ondersteuning kan de longen kan beschadigen. Te weinig ondersteuning kan echter leiden tot uitputting en zuurstofgebrek.
Soms kan het nodig zijn om een kuur corticosteroïden te geven om het ontstaan van BPD tegen te gaan en/of te beperken. We geven soms ook luchtwegverwijders (vernevelingen) om de longen open te houden. Ook kunnen plasmedicijnen (diuretica) worden gegeven zodat het vocht in de longen beter wordt uitgeplast. Dan wordt ook een vochtbeperking aangehouden: uw baby mag dan een maximale hoeveelheid drinken/via sonde krijgen. Soms is het nodig om met zuurstof naar huis te gaan. Het is verder van belang dat uw baby goed blijft groeien, zodat de longen kunnen herstellen. Hiervoor wordt de voeding soms verrijkt met extra voedingsstoffen. Nieuwe longblaasjes worden tot het zesde levensjaar aangemaakt.
Gevolgen
Omdat ademhalen bij baby’s met BPD extra energie kost, kan het zijn dat baby’s met BPD slechter drinken. Het proces van helemaal zelf leren drinken kan ook langer duren, en het komt vaker voor dat een BPD baby met sondevoeding naar huis gaat. Ook hebben baby’s met BPD vaker last van luchtweginfecties in het eerste levensjaar, waarvoor ze soms opnieuw opgenomen moeten worden in het ziekenhuis. Als uw baby ernstige BPD heeft, zal naast controle bij de kinderarts/neonatoloog ook controle bij de kinderlongarts plaatsvinden. Door BPD zijn er op latere leeftijd vaak astmatische klachten. Hierdoor kan uw kind eventueel minder goed meekomen met gym en spelletjes. Omdat de BPD niet aan de buitenkant te zien is, heeft de omgeving niet altijd begrip voor de klachten van uw kind. Kinderen met BPD zijn later vaak kleiner dan hun leeftijdgenootjes. Dat kunnen ze vervelend vinden.
Wat kunt u zelf doen?
Als uw kind eenmaal thuis is:
- Zorg ervoor dat u longinfecties bij uw kind zo veel mogelijk voorkomt. Vooral de eerste jaren is hygiëne daarom heel belangrijk. Zorg ervoor dat uw baby zo min mogelijk in contact komt met verkouden kinderen of volwassenen.
- RS (Synagis) vaccinatie, Dit medicijn bevat antistoffen tegen het virus, waardoor de weerstand ertegen wordt verhoogd. Hiermee wordt de kans op een ernstige RS-virusinfectie kleiner. Via uw kinderarts hoort u of u kind hiervoor in aanmerking komt.
- Luchtvervuiling (fijnstof en sigarettenrook) verergert longklachten. Laat uw kind niet aan de straatkant slapen en kies een school op afstand van een snelweg. Zorg dat er niet de buurt van uw kind wordt gerookt en druk het op het hart zelf nooit te gaan roken.
- Beweging is heel belangrijk. Door te bewegen worden de ademhalingspieren van uw kind sterker en de conditie beter. Het advies is om uw kind minstens vijf dagen per week een half uur actief te laten zijn. Stimuleer uw kind dus om op een sport te gaan en laat het als het even kan naar school fietsen.
Vooruitzichten
Bij de meeste kinderen met BPD zijn de vooruitzichten goed. Ze ontwikkelen zich vaak wel langzamer dan andere kinderen, omdat alle energie naar het ademhalen gaat. Soms blijven de longproblemen bestaan en zijn kinderen met BPD ook op latere leeftijd snel moe bij inspanning. Ernstige BPD heeft een ingrijpende invloed op het leven van de kinderen en hun ouders.
Zorgen voor uzelf
Als uw baby BPD heeft, kan dit voor u als ouder spannend en onzeker zijn. Wat zullen de gevolgen zijn voor mijn baby en hoe ga ik hiermee om als ouder mee om? U kunt dit soort vragen altijd met de behandelend arts, de verpleegkundige of maatschappelijk werker bespreken.